Centar za napredne studije sa zadovoljstvom predstavlja publikaciju Rasprava o ciljevima šerijata autora Muhammed et-Tahir Ibn ʿAšura. Ona predstavlja bosanski prijevod djela Treatise of Maqāsid al-Shariʿah koji je pripremio Nedim Begović.

U ovoj knjizi Ibn ‘Ašur predlaže mekaside kao metodologiju obnove teorije islamskog prava, koja nije pretrpjela bilo kakve ozbiljne promjene još od vremena velikih imama, počevši sa Šafijom u 2/8. st., završivši s eš-Šatibijem u 8/14. st. Ibn ‘Ašurova metodologija zauzima srednju poziciju između dva savremena ekstremna stajališta, i to „neoliteralizma“, koji zanemaruje razloge i validne reinterpretacije islamskih propisa zarad literalnih tradicionalnih mišljenja i „neoracionalizma“, koji zanemaruje religijski i kulturni identitet muslimana u svojoj težnji za „modernizacijom“i „racionalnošću“.

***

Ibn ‘Ašurova knjiga o mekasidima Šerijata pionirska je studija o višim ciljevima Š􀆽erijata i nije poznato da je bilo koji moderni autor prije Ibn ‘Ašura načinio bilo kakav pokušaj da razvije sveobuhvatnu i sistematsku studiju o njihovim različitim aspektima. Ovo djelo stoji kao svjedočanstvo njegovog odnjegovanog cilja da uspostavi mekaside kao nezavisnu disciplinu pod nazivom ‘Ilm mekasid eš-šeri'ah.

***

Isto tako, ako želimo da postavimo konačne i kategoričke principe za razumijevanje Šerijata, treba da se vratimo tradicionalno prihvaćenim propozicijama usul el-fikha i da ih reformuliramo. Treba da ih kritički vrednujemo, odvojimo strane elemente koji su se u njih uvukli i dopunimo ih rezultatima temeljitog i pažljivog promišljanja. Potom, neophodno je da reformuliramo cjelinu i klasificiramo je kao nezavisnu disciplinu koja se naziva „naukom o višim ciljevima Šerijata“ (‘ilm mekasid eš-šeri'a).

***

Knjiga je podijeljena na tri dijela. Prvi dio tiče se ustanovljenja postojanja viših ciljeva Šerijata i dokazivanja potrebe da ih pravnik poznaje, kategorija ovih ciljeva i metoda njihovog identificiranja i potvrđivanja. Drugi dio istražuje univerzalne ili opće ciljeve zakonodavstva. Konačno. Treći dio bavi se pojedinačnim ciljevima različitih vrsta transakcija koje se u literaturi koja tretira prmijenjenu jurisprudenciju (fikh) nazivaju ebvab fikh el-mu'amelat.

---

Muhammed et-Tahir Ibn ʿAšur (1879-1973) poznati je islamski učenjak u oblastima reforme islamskog obrazovanja i islamske jurisprudencije. Diplomirao na Univerzitetu El-Zejtuna u Tunisu. Godine 1927. promoviran je za glavnog sudiju, a 1932. za šejhul-islama, visoku službu zahvaljujući kojoj je stekao najviši naučni nivo i autoritet u zemlji. Ibn ʿAšur je bio plodan autor koji je objavio brojne članke i knjige. Bio je redovan saradnik najistaknutijih časopisa i magazina koji su izlazili u Tunisu, Egiptu i Siriji. Među njegovim najpoznatijim djelima su Tefsir et-tahrir ve et-tenvir (komentar Kur'ana u petnaest tomova). Elejse es-subh bi-karib (historijska i kritička studija o islamskom obrazovanju s projektom njegove reforme), Usul en-nizam el-idžtima’ fi el-islam (studija o principima i trajnim vrijednostima islamskog društveno-plitičkog sistema), i Mekasid eš-šeri'a el-islamijje (čiji prijevod nudi ova publikacija).